第四十三卷:月季 四季
月季
- 原 月季花,一名长春花,一名月月红,一名斗雪红,一名胜春,一名瘦客,灌生,处处有,人家多栽插之,青茎,长蔓,叶小于蔷薇,茎与叶俱有刺,花有红、白及淡红三色,白者须植不见日处,见日则变而红,逐月一开,四时不绝,花千叶厚瓣,亦蔷薇之类也,性甘温,无毒,主活血消肿,傅毒。
- 集藻
- 赞
- 增 宋 宋祁 月季花赞 花亘四时,月一披秀,寒暑不改,似固常守。
- 五言古诗
- 原 宋 宋祁 月季花 群花各分荣,此花冠时序,聊披浅深艳,不易冬春虑,真宰竟何言,予将造形悟。
- 苏轼 次韵子由月季花再生 幽芳本长春,暂瘁如蚀月,且当付造物,未易料枯蘖,也知宿根深,便作紫笋茁,乘时出婉娩,为我暖栗冽,先生早贵重,庙论推英拔,而今城东瓜,不记召南茇,陋居有远寄,小圃无阔蹑,还为久处计,坐待行年匝,腊果缀梅枝,春杯浮竹叶,谁言一萌动,已觉万木活,聊将玉蕊新,插向纶巾折。
- 苏辙 所寓堂后月季再生 客背有芳丛,开花不遗月,何人纵斤斧,害意肯留蘖,偶乘秋雨滋,冒土见微茁,猗猗抽条颖,颇欲傲寒冽,势穷虽云病,根大未容拔,我行天涯远,幸此城南茇,小堂劣容卧,幽阁粗可蹑,中无一寻空,外有四邻匝,窥墙数柚实,隔屋看椰叶,葱茜独此苗,悯悯待其活,及春见开敷,三嗅何忍折。
- 五言律诗
- 增 明 刘绘 月季花 绿刺含烟郁,红苞逐月开,朝华抽曲沼,夕蕊压芳台,能斗霜前菊,还迎雪里梅,蹋歌春岸上,几度醉金杯。
- 七言律诗
- 增 宋 徐积 长春花五首 谁言造物无偏处,独遣春光住此中,叶里深藏云外碧,枝头长借日边红,曾陪桃李开时雨,仍伴梧桐落后风,费尽主人歌与酒,不教闲𨚫卖花翁。
- 一从春色入花来,便把春阳不放回,雪圃木容梅独占,霜篱初约菊同开,长生洞里神仙种,万岁楼前锦绣堆,过尽白驹都不管,绿杨红杏自相催。
- 一谢芳菲更不还,谁何娇步独盘桓,虽于物态为难有,𨚫是时情总易阑,日晒香肌难避暑,雪濡粉面亦禁寒,等闲莫使人知处,长与诗家醉后看。
- 谁与猩猩血染红,重重叠叠费春工,应无暴物侵和气,自有深根藏暖风,每见灵芝三秀了,回看凡艳一时空,如环光景循将遍,又到江南梅信通。
- 枝上疏疏花启房,轻绡重锦迭为裳,更分深浅两般色,不作寻常一面妆,𦲋有红华须斗艳,兰虽清节亦交香,吟翁未畅先投笔,为与东君咏海棠。
- 原 杨万里 月季花 只道花无十日红,此花无日不春风,一尖已剥胭脂笔,四破犹如翡翠茸,别有香超桃李外,更同梅斗雪霜中,折来喜作新年看,忘𨚫今晨是季冬。
- 五言绝句
- 增 宋 陈与义 月季花 月季花上雨,春归一凭阑,东西南北客,更得几回看。 红襟映肉色,薄暮无乃寒,园中如许多,独觉赋诗难。
- 范成大 题长春花 染根得灵药,无时不春风,倚阑与挂壁,相伴岁寒中。
- 七言绝句
- 原 宋 韩琦 东厅月季 牡丹殊绝委春风,露菊萧疏怨晚丛,何似此花荣艳足,四时长放浅深红。
- 增 朱淑真 长春花 一枝才谢一枝妍,自是春工不与閒,纵使牡丹称绝艳,到头荣悴片时间。
- 原 明 张新 月季花 一番花信一番新,半属东风半属尘,惟有此花开不厌,一年长占四时春。
- 诗散句
- 增 宋 苏轼 长春如稚女,飘摇倚轻飔,卯酒晕玉颜,红绡卷生衣。
- 杨巽斋 自有娇红间苍叶,不随凡卉待春回。
- 原 百氏集 花落花开无间断,春来春去不相关。 牡丹最贵惟春晚,芍药虽繁只夏初。
- 张舜民 四时花不绝。
- 百氏集 人间不老春。
- 张耒 月季只应天上物。
- 陈参政 天下风流月季花。
- 百氏集 春色四时常在目。 但看花开日日红。
- 词
- 原 宋 王仲甫 采桑子 牡丹不好长春好,有个因依,一两三枝,但是风光总属伊。 当初只为嫦娥种,月正明时,教恁芳菲,伴著团圆十二回。
- 增 舒亶 一落索 叶底枝头红小,天然窈窕,后园桃李漫成蹊,能占得、春多少。 不管雪消霜晓,朱颜长好,年年若许醉花间,待𢬵了,花间老。
- 原 赵坦庵 朝中措 开随律琯度芳辰,鲜艳见天真,不比浮花浪蕊,天教月月常新。 蔷薇颜色,玫瑰态度,宝相精神,休教岁时月季,仙家栏槛长春。
- 别录
- 原 种植 春前剪其枝,培肥上,中时时灌之,俟生根,移种,辅以屏架,花谢,结子即摘去,花恒不绝,或云人家住宅内不宜种此花。
附录 四季
- 原 四季花,一名接骨草,叶细,花小色白,自三月开至九月,午开子落,九月内剖根分种。